Generation Kill

Een serie die hier in Nederland niet zo bekend is, maar het absoluut verdient om geplugd te worden, is Generation Kill: in Amerika omschreven als 'a hardhitting show about a difficult issue'. Dit historisch document is geproduceerd door HBO, een zender die vaak geprezen wordt om de series met realistische verhalen, superieure dialogen en strakke regie en cameravoering. Een paar paradepaardjes uit deze stal zijn: The Sopranos, Six Feet Under, Rome en The Wire.

GENERATION KILL is een miniserie uit 2008, gebaseerd op schrijver Evan Wright's gelijknamige boek. Wright werd in 2003 als verslaggever voor het tijdschrift Rolling Stone naar Irak gestuurd om een verkenningsbataljon van het United States Marine Corps te vergezellen. De artikelen die hij schreef over zijn ervaringen tijdens Operation Iraqi Freedom leverden hem de National Magazine Award op, waarna ze in boekvorm gebundeld werden. Wright wordt geportretteerd door Lee Tergesen en door zijn ogen zijn we er getuige van hoe krankzinnig het hele gebeuren is.

De Marines vormen een imposante groep mannen met een gevaarlijke taak. Maar het zijn ook ego's en kankeraars, wat waarschijnlijk deels naar boven komt omdat er een reporter in hun midden is. Sommige Marines zijn ronduit racisten die de Irakese burgers 'filthy hajis' noemen, terwijl anderen terughoudend respect voor de Irakezen tonen en bijzonder goed op de hoogte zijn van het land en haar geschiedenis. Een aantal is homofoob en klaagt over de aanwezigheid van homo's in hun peloton, het merendeel is begripvoller of denkt dat hun collega 'Fruity' Rudy Reyes misschien gewoon metrosexueel is. In veel opzichten staan de Marines model voor de Republikeinen zelf: over het algemeen steunen ze de oorlog, ook al weten ze niet precies waar deze over gaat, en àls ze de Irakese bevolking al respecteren, dan zullen ze dit niet van de daken schreeuwen.

De opmerkingen over Rudy zijn als grapje bedoeld, maar hetzelfde kan niet gezegd worden van de opmerkingen over Irakezen. De Marines praten over ze alsof het honden zijn, of vijanden in een computerspelletje. Ze zwaaien naar ze als ze in hun tanks langsrijden, om tegelijkertijd gekscherend te zeggen dat ze een clean shot hebben als ze zouden willen; laten we wel wezen: wie draagt er nu 's middags een pyjama?! Aan het begin van een andere scène lezen ze hardop brieven voor van schoolkinderen, die schrijven dat ze hopen dat de oorlog voorbij is vóórdat de Marines hoeven te vechten. Op meedogenloze wijze bespotten ze de brieven door te zeggen dat ze NATUURLIJK wat Iraqis willen afknallen voor ze weer naar huis gaan. Waarom zouden ze daar anders zijn?! Daarna dumpen ze de brieven in de prullenbak, met de opmerking dat ze liever porno opgestuurd hadden gekregen.

Is het allemaal stoerdoenerij? Wie zal het zeggen? Wat wel duidelijk is, is dat de Amerikaanse overheid deze mannen de strijd in heeft gestuurd met alleen een basisuitrusting, en zelfs die werkt niet. Ze zijn uitgerust met nachtkijkers, maar hebben er geen batterijen bij gekregen; tentstokken breken bij een lichte zandstorm als luciferhoutjes doormidden. Ook de informatie waar ze mee moeten werken is ronduit gebrekkig: de Luitenant Colonel (met raspstem, bijgenaamd Godfather) claimt dat ze gegevens krijgen van de BBC, omdat hun eigen media niet beschikbaar zijn. (Ongeloof zwermt door het kamp als één persoon zegt dat hij gehoord heeft dat J.Lo dood is. Vervolgens wordt werkelijk iedereen die binnenkomt gevraagd of hij het gerucht kan bevestigen of ontkrachten.)

Ik heb nog niet echt een band met de personages - het is een zevendelige miniserie en waarschijnlijk duurt dit even - maar de indruk die ze achterlaten is bijzonder, omdat ze afwisselend sympathiek en verachtelijk zijn. In een bepaalde scène hebben twee soldaten het over de wrakken van tanks uit eerdere oorlogen in deze zandbak, waarbij ze klagen dat men niet eens de moeite heeft genomen om de puinhopen van Operation Desert Storm op te ruimen. Vervolgens bediscussiëren ze de geschiedenis van het land en hoe het overstroomt van oorlog en bloedvergieten. Dan wendt de één zich tot de ander en zegt 'White man's gotta rule the world, right?' De ironie? Hij is niet blank.

Het is de bedoeling dat de Marines zich van 'de vijand' differentiëren door die minder-dan-menselijk te maken. Maar wanneer ze onverwachts geconfronteerd worden met een groep Irakese vluchtelingen, die dagenlang op kapotte, blote voeten hebben gelopen om zich aan de troepen te kunnen overgeven, ervaren ze de realiteit van de oorlog: van hogerhand krijgen ze het bevel zich er niet mee te bemoeien. De Marines kijken vol ongeloof om zich heen. Eentje citeert de Geneefse Conventie: dat ze een ieder die zich overgeeft moeten accepteren en beschermen. De enige respons die ze hierop krijgen, is een schouderophaal en een herhaald verzoek om alle bevelen op te volgen, onder het advies: 'unsurrender them'. Geschokt en boos dwingen de Marines de vluchtelingen rechtsomkeert te maken en terug te lopen naar waar ze vandaan kwamen. Op dat moment beginnen ze zich af te vragen wat ze hier nou eigenlijk doen...