Zwart-wit

In de etalage van een antiquariaat is op een verhoging een antiek schaakbord tentoongesteld, compleet met fraai vormgegeven stukken. De enthousiaste amateurschaker en schaaksetverzamelaar in mij kan het niet nalaten de linkerbenedenhoek van het bord te inspecteren. En ja hoor: veld A1 is wit... Het is de zóveelste keer dat ik een schaakbord een kwartslag gedraaid aantref. In vitrines, in reclames, in films. Knoop deze regels voor eens en altijd in je oren: A1 is zwart (net als de snelweg) en de Dame staat op haar eigen kleur (D1 en D8, met de D van Dame)!

De regels van het schaakspel zijn volgens de FIDE niet zomaar regels, maar 'The Laws of Chess'. Ach, als het beestje maar een naam heeft. Veel mensen vragen zich ook af: is schaken nou een sport of een spel? Dit lijkt een grijs gebied waar het lastig is een criterium aan te leggen. Wat zijn de kenmerken van sport? Het verrichten van een zware, lichamelijke inspanning? Het feit dat je er veel voor moet laten om er heel goed in te worden? Laten we het erop houden dat je er niet academisch over moet willen doen. Vervang het woordje 'OF' door 'EN' en noem het een aangename tijdsbesteding.

Schaaklegende Bobby Fischer trok het in het extreme en onder zijn motto 'Chess is life' besteedde hij zijn hele leven aan schaken, tot hij in 1972 in Reykjavík wereldkampioen werd tegen Boris Spasski. Middenin de Koude Oorlog versloeg de Amerikaan in zijn ééntje het Sovjetblok in wat bekend staat als de 'Match of the Century'. Met het behalen van de titel vond Fischer dat hij niets meer te winnen had en wat hem betrof was zijn schaakleven daarmee voorbij. Hij verdween van het wereldtoneel, veranderde in een paranoïde kluizenaar en kwam nog een paar keer negatief in het nieuws. Aan zijn echte leven kwam in januari 2008 een eind, door nierfalen. Is het toeval dat hij 64 jaar oud werd (het aantal velden op een schaakbord), in ballingschap stierf in Reykjavík (dezelfde stad waar hij zijn schaakleven beëindigde) en dat zijn moeder Regina (Latijn voor koningin) heette? Of is er een dieper verband met die lijfspreuk...?

De enige parallel die ík wil trekken tussen schaken en het leven: als de partij is afgelopen, gaan de pion en de koning beiden terug in dezelfde doos.

Komt een man bij de dokter...

Net als de octopus heeft de spin acht ledematen. Te land, ter zee en in de lucht is de kans dat ze elkaar tegen het lijf lopen vrijwel nihil, hoewel de octopus met drie geruste harten aan land gaat om van poel naar poel op krabben te jagen, en er zelfs een spin bestaat die zijn hele leven in een luchtbel onderwater doorbrengt. Waarschijnlijk is voor zo'n confrontatie Marvel Comics in het leven geroepen. Spider-Man behoeft geen introductie, maar ik neem aan dat bij het horen van zijn aartsvijand Doctor Octopus minder bellen gaan rinkelen.

Maak kennis met Dr. Otto Octavius, door Spidey liefkozend Doc Ock genoemd:
Doc Ock is een uiterst intelligente maar, helaas voor de mensheid, compleet geschifte wetenschapper en uitvinder. Voor zijn research maakt hij gebruik van een harnas met vier tentakels, zodat-ie van veilige afstand met stralingsbronnen kan rotzooien. Natuurlijk ontploft op een dag de boel, waarbij de hitte het harnas aan zijn lichaam vastsmelt en de vrijgekomen straling ervoor zorgt dat hij de tentakels kan besturen met zijn hersengolven.

Een vermeldenswaardig kenmerk van Doc Ock is zijn bijziendheid, waarvoor hij een dikke bril draagt. Dit zal een knipoog zijn, die we moeten interpreteren als metafoor voor zijn kortzichtigheid. Een échte octopus kan bijzonder scherp zien. Het lenssysteem van state-of-the-art camera's is nota bene geënt op de structuur van een octopusoog, dat door meerdere dunne laagjes van verschillende dikte licht zó kan buigen en focussen dat het geprojecteerde beeld op geen enkel punt wazig is. Vroeger waren om hetzelfde effect te bereiken acht lenzen nodig, evenveel als het aantal ogen van een spin. Acht ogen. Misschien wat overdreven voor een dier dat voornamelijk instinctief reageert op vibraties van de ondergrond en de lucht.

Wie goed heeft afgekeken bij Doc Ock is Solidus Snake, oprichter van de slechterikkenbende die centraal staat in de game Metal Gear Solid 2. Naast een schurkerig ooglapje draagt Solidus een pantser met twee zogeheten snake arms, om mee te grijpen, te verpletteren, te wurgen en zelfs raketten af te schieten.

In het échte leven kan een wolkje inkt ook effectief zijn.

Inktblauw bloed

Paarden worden edele dieren genoemd: ze hebben geen kop en geen poten, maar een hoofd en benen. De octopus heeft wél een kop en poten en deze zijn ook nog eens rechtstreeks met elkaar verbonden. In het dierenrijk is deze handige jongen daarom onderdeel van de klasse der Cephalopoda, oftewel koppotigen. Over poten hoor je trouwens niemand: we zeggen altijd dat-ie acht armen heeft. (Om het nog ingewikkelder te maken: 'octopus' komt van het Griekse ὀκτάπους: achtvoetig.)

'Koppotig' klinkt misschien allesbehalve edel, maar vergis je niet: een octopus heeft écht blauw bloed! De blauwe kleur wordt veroorzaakt door hemocyanine, een koperrijk eiwit dat in octopusbloed voor zuurstofbinding aan het plasma zorgt. (Bij mensen is dit hemoglobine, ijzer en binding aan rode bloedlichaampjes.) In koud water werkt dit uitstekend, maar in een warme omgeving minder goed, waardoor de octopus een wat slome indruk kan wekken. Om dit lage zuurstofgehalte te compenseren, heeft de octopus een hoge bloeddruk en drie harten. Eén hart voor de bloedcirculatie en twee om zuurstofrijk bloed door beide kieuwen te pompen. Hiermee is het sprookje dat de octopus een harteloos zeemonster zou zijn de wereld uit.

PIEUVRE interview

The ratings are in, and it's official. With an overwhelmingly strong beta time, the PIEUVRE blog is 'the talk of the Internet' today, and 'destined for greatness,' according to at least one expert. We have interviewed PIEUVRE blog spokesman JL this morning in his office, where he is working hard in between reading 'Knitting With Dog Hair: Better a Sweater From a Dog You Know and Love Than From a Sheep You'll Never Meet'.

'We've far exceeded early page view projections,' JL said, 'with 829 uniques in our beta period alone.' Clearly ecstatic with his success, JL promises, nevertheless, that this is 'only the beginning,' and that, 'as Bachman-Turner Overdrive once put it, 'you ain't seen nothin' yet'.'

JL promises to greatly expand the site's coverage in the coming weeks, with all kinds of exclusives and information not currently available on other personal blogs. Currently, for example, one unique item on the page highlights what JL had for dinner the previous evening. In the coming weeks, barring any unforeseen technical difficulties, JL plans to expand that coverage to include such things as what he had for breakfast. JL did acknowledge, however, that for the website to really flourish, he was going to need to hire someone more aggressive to chase exclusives, but that this was still pending approval.

Nevertheless, the Beta period was a clear success, and all signs point towards a healthy future. 'I'm really excited about what's in store,' said JL. 'I think with this blog, we can all agree that Web 3.0 has now officially begun.'

We couldn't agree more.

Tako

Stripboeken zijn in mijn ouderlijk huis in overvloed aanwezig. Eén van de vertrekken op zolder is een logeer- annex stripkamer met langs de muren planken en stellages vol, van vloer tot plafond, van Agent 327 tot XIII. Als we er niet zo voorzichtig mee zouden zijn omgegaan, zouden toppers als Thorgal, Storm en Jeremiah nu vol vouwen en etensresten zitten. Uit bewondering en vanwege mijn Japanomanie wil ik er kort wat werk van Michetz (pseudoniem van de Belgische tekenaar en inkleurder Marc Degroide) uitlichten.

KOGARATSU
(Scenario: Bosse)
Een, tot nu toe, 12-delige serie over een dolende ridder genaamd Nakamura Kogaratsu die van dorp tot dorp zwerft in het feodale Japan van de 17e eeuw. Deze ronin verhuurt zich voor krijgsmachtklusjes aan de hoogste bieder en herstelt onrecht wanneer het zich voordoet.

Kogaratsu is een onderschatte reeks. De makers hebben niet de bedoeling grootse, sensationele verhalen te brengen, maar laten symboliek, religie en de Japanse cultuur samensmelten om het innerlijke van deze mens uit te diepen. De tekenstijl van Michetz is een scherpe combinatie van schoonheid en ruwheid. Met een paar stiftstreken weet hij trefzekere karakters neer te zetten; soms karikaturaal, maar nooit uit de toon vallend. De natuurlijke aquareltinten werken hierbij goed mee aan het creëren van een pakkende sfeer en diepgang. Wat setting en aankleding betreft is de strip geschiedenisgetrouw en de verhalen hebben veelal een stand alone-karakter: beginnen bij het eerste deel - in casu deel 0 - is geen vereiste om het te kunnen volgen.

Als je fan bent van samurai-fictie en zaken als demonen, lees dan het eveneens briljante Okko van Hub. Mysterieus, schitterend met inkt ingekleurd, gelikter dan Kogaratsu en over-the-top. Hiervan zijn momenteel 2 x 2 delen uit.

TAKO
(Scenario: Yann)
Een tweeluik met als decor een klein, rotsachtig eilandje in de zee ten noordwesten van 16e-eeuws Japan. Centraal staan een blinde stamvader en zijn drie zonderlinge dochters, die overlopen van haat. Drie krijgsmannen komen vragen om de handen van de dochters, waarna ze naar het slagveld vertrekken. Hoeveel van de hoofdpersonen zullen er overleven, en wie zal aan wie worden uitgehuwelijkt?

Tako is Japans voor octopus en verwijst naar de mon van deze bijna uitgestorven familie: een rode octopus, die overvloedig rond het kleine eilandje voorkomt. Deze is als rode draad geweven door dit verhaal dat je naar de keel grijpt en deze langzaam dichtknijpt.

Ook in karate komt de tako terug. De stijl die ikzelf beoefen, heet: Okinawa gōjū-ryū karate-do. Eén van de onderdelen van onze junbi undo (warming-up en stretchen) is tako ashi: octopus-voet. Hierbij grijpt men de vloer met gespreide tenen en wordt de voet als een zuignap holgetrokken.

Octopuzzelen

Sinds jaar en dag hebben puzzels en spellen een grote aantrekkingskracht op mij. Zowel op papier, als op een bord en in de hand: crypto, logikwiz, sudoku, Rubik's kubussen en klappuzzels.

Van kindsafaan werden grote Loup-legpuzzels gelegd en Revell-bouwpakketten gebouwd. En als Mahjong een bordspel was geweest, zou dit één grote slijtplek zijn. Tijdens de middelbare schooltijd kregen we thuis een PC en al snel deden op dit nieuwe platform de adventures van Sierra en LucasArts hun intrede en deze collecties zijn door ons als jongetjes dwars doormidden gespeeld. Guybrush Threepwood, Roger Wilco en Indiana Jones: jeugd-iconen. Bij het onlangs bekijken van speedrun-walkthroughs van Day of the Tentacle en Grim Fandango verbaasde ik mezelf dat ik 80% van de oplossingen voor de puzzels direct kon ophoesten. Zo diep zit het dus.

Lange tijd verdwenen computerspellen naar de achtergrond, tot in 2003 mijn videorecorder het begaf en ik besloot een PlayStation2 te kopen. Deze Sony console kon zowel DVD's als games af spelen en was niet duurder dan een reguliere DVD-speler: een win-win-situatie. Ik dacht dat ik maximaal een game of vijf zou aanschaffen en dat zou het dan wel zijn. Inmiddels zijn we zes jaar, 40 games en een PS3 verder. In mijn boekje is Metal Gear Solid zonder twijfel de beste serie. Hors catégorie: beide games van ontwikkelaar Team ICO.

Vandaag de dag is schaken torenhoog favoriet. De absolute koning onder de evenwichtige spellen.

De tentakels van de twijfel

Een maand en een dag zijn verstreken sinds mijn eerste blog-artikel. Hierin refereerde ik aan de losse woorden pieux en oeuvre. De vertalingen hiervan roepen het beeld op van monnikenwerk: langdurend en precies werk.

Dit geeft letterlijk weer waar het schrijven van stukjes tot nu toe op is neergekomen. Ik had de hoop dat ik per week minstens één stukje zou schrijven en plaatsen. Vooralsnog niet. Ik denk dat de keuzevrijheid van onderwerp een licht verstikkende werking heeft. De artikelen waaraan ik begon, raakten in ieder geval na een nacht rust door aarzeling overwoekerd en werden na (herover)weging stuk voor stuk te licht bevonden.

Mijn insteek is nog steeds: schrijven voor het schrijven, maar het wordt geen dertien-in-een-dozijn-dagboek zonder diepgang. Infotainment lijkt me een geschikte invalshoek.

Mijn voornemens: 24 uur per dag een blocnote binnen handbereik, minder Backspace/Del en publiceren du moment dat ik vind dat ik ben uitgetikt. Voici!