Lorem ipsum

Suspendisse gravida ante. Donec iaculis. Prion portitor urna at tellus. In vulputate mauris sit amet dui. Quisque ultrices ullam corper tortor. Pellentesque rutrum massa at metus. Fusce ornare commodo quam. Aliquam erat volutpat. Suspendisse potenti. Vivamus sit amet arcu sed purus interdum gravida. Sed nulla leo vel, portitor eget, erat.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Suspendisse felis leo, volutpat id, consectetur ac, tempus et, diam. Maecenas usmod. Class aptent taciti sociosque ad litora torquent per conubia nostra, per inceptos himenaeos. Fusce risus dui, ultrices et, aliquam vehicula, consectetur sed, enim. Quisque sollicitudinis elementum nunc. In eros lorem, semper a, pellentesque non, gravida eget, sapien. Duis venenatis risus at magna. Praesent ultricies magna a enim. Nunc consectetur nisi vitae lectus. Aenean suscipit tristique nunc. Ut ipsum. Sed blandit tristique nis.

Nam id orci nec leo ornare tempus. Proin volutpat. In posuere sem ei sapien consectetur lacinia. Semper arcu imperdiet urna. Aenean augue. Duis congue neque quis ipsum. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus mus. Cras eget dui. Integer in mi. Sed vestibulum odio tempor felis.

AVE!

Lijstje

Vijf redenen waarom veel blogs lijstjes bevatten:

-
-
1. Het geeft een doel
2. Het hoeft niet grappig te zijn
3. Na 3 ben je al over de helft
4. Veel mensen lezen toch niet tot 5
5. Tegen beter weten in

Stephen Hawking

Stephen Hawking, natuurkundige en heelaldeskundige,

met ándere bouwstenen dan die van het universum
~

Ik heb twee boeken van Hawking. Die heb ik ook gelezen en daarom kan ik ze iedereen die geïnteresseerd is in de kosmos aanraden:

• A Brief History of Time (192 blz.)
• Black Holes and Baby Universes (173 blz.)

Beide zijn geschreven voor leken, dus goed te begrijpen en leerzaam.

TV-tip

-

ENGELAND 4

20.18 --GONE WITH THE WIND
-----------Actiefim (BOL/2002) van
-----------Tony Redrum, met o.a. Gloria
-----------Stainsheet en Victor Buf.
-----------Casper piest graag tegen de
-----------wind in. Maar als het een
-----------week windstil is, komt hij in
-----------de problemen.

Gevleugelde woorden

Alternatieve kop: Veren in je reet
Meer titels zijn welkom in de reacties!

Gardens of the Moon

Eigenlijk was het lichtelijk genant dat, hoewel ik epic fantasy beschouw als één van mijn favoriete literaire genres, ik niet goed bekend was met wat door velen gezien wordt als de beste serie: Malazan Book of the Fallen, een tiendelige cyclus van Steven Erikson. Dus toen ik een speciale redux-editie zag liggen van de eerste roman - Gardens of the Moon (1999) - voor de schamele nieuwprijs van €4,99 voor 729 bladzijden, was ik snel verkocht en het boek ook.

De premisse is eenvoudig genoeg: The Malazan Empire is uit op de verovering van de oude citadel Darujhistan, de machtigste van de Free Cities of Genabackis en de enige die nog nooit ten prooi is gevallen aan de Malazans. Terwijl de twee partijen slaags zijn met elkaar doet het restant van een Malazan elite regiment - The Bridgeburners - zijn best verraad aan beide zijden te vermijden en heelhuids uit het conflict te komen.

Dit klinkt niet al te ingewikkeld. Maar als je de myriade aan subplots neemt - ondoorzichtige allianties, verscheidene goden die zich mengen in menselijke zaken, het ontwaken van een aloude kracht en de poging van bepaalde individuen om een gevallen edelman op zijn rechtmatige plaats te herinstalleren - neemt het geheel al snel epische proporties aan. Dit is een roman zo diep als een oceaantrog. Toegegeven, bij tijd en wijle gebeurt er bijna teveel en het verbaast me niet dat dit sommige lezers afstoot. Gardens of the Moon kun je niet lui en gemakkelijk weglezen. Maar de beloning is ernaar.

Neem de Malazan wereld: geen halfslachtige replica van een middeleeuws Europa. In plaats daarvan onthult Gardens of the Moon beetje bij beetje een enorm gedetailleerde wereld, met een tastbaar gevoel van geschiedenis. Opmerkelijk genoeg lukt het Erikson om grootschaligheid te vermijden, maar toch de hele wereld tot leven te brengen; geleidelijk worden de historie en de mythen en legenden die haar schragen uit de doeken gedaan. Je kunt dit alleen maar bewonderen. En natuurlijk helpt het dat er zoveel machtige ingrediënten in zitten: verschillende rassen, een aantal samenzwerende goden, een weldoordacht magie-systeem, eeuwenoude steden en een volledig continent dat wordt geteisterd door een eindeloze oorlog. Het is onmogelijk hier niet door te worden opgezogen, niet te genieten van het verleden van deze wereld en je de repercussies voor de toekomst te realiseren.

Een goed opgebouwde wereld is natuurlijk niet alles. Gelukkig is Erikson net zo bedreven in het neerzetten van personages en het uitzetten van plotten. Er zit een aantal briljante passages in die je lang zullen bijblijven. Je vraagt je haast af hoe Erikson zó veel actie in één boek heeft weten te proppen. Voldoende scènes om een trilogie mee te vullen en het feit dat ze zo dicht op elkaar zitten, geven aan dat het tempo van het boek moordend is.

De personages zijn een andere grote vreugde in Gardens of the Moon. Erikson is bekwaam in het kleuren van karakters aan de hand van wat ze zeggen en doen, anders dan ze te beschrijven. Zijn menselijke personages zijn allemaal echt 'menselijk': vergeven van hoop, angst en onvolkomenheden. Wie met name indrukwekkend geportretteerd zijn, zijn Paran, Sergeant Whiskeyjack en Adjunct Lorn. Alle gruwelen die kenmerkend zijn voor oorlog - de dood, lijden, uitgeputte acceptatie, ijzeren vastberadenheid, verborgen hopeloosheid - echoën mooi terug uit dit trio. Verder is er een bonte schare aan memorabele personages. Ik noem: het meisje Sorry, een rekruut met een dodelijk geheim; Hairlock, een cadre mage die op fascinerende wijze transformeert; en Lord Anomander Rake, één van de koelste anti-helden in epic fantasy. Maar mijn persoonlijke favoriet is Kruppe, wiens beminnelijke, onhandige manier van doen een aanzienlijke macht verbergt.

Een ander verfrissend aspect is de dominante aanwezigheid van magie. Veel fantasies maken gebruik van magie, maar Erikson draait de knop naar 11. Het komt meer dan genoeg aan bod en de effecten ervan zijn vaak afschrikwekkend. De wereld krijgt er een gevaarlijk randje door en het tilt het geheel naar een ander niveau. Niet veel zaken zijn heftiger dan geduchte tegenstanders die verwikkeld zijn in een intens gevecht, vooral als je zo ongelukkig bent om in het kruisvuur te belanden...

Ik doe deze suggestie: lees Gardens of the Moon. Het is niet voor iedereen, maar daar kom je in ieder geval snel genoeg achter. En als het je wél pakt, zul je je rijker voelen dat je het gelezen hebt.

Van Alfa tot Omega

Jaguar, Cadillac, Citroën DS, Countach, Hyundai, Alfa Romeo

Qashqai, Vauxhall, Peugeot 106, Passat, Carisma, Sable, Mondeo
Lada, Volvo, Maybach, Kia, Austin, Suzuki, Hummer, Alpine
Škoda, Saab, Karmann Ghia, Bentley, Toyota, Lincoln, Dauphine
~
Daimler, McLaren, Ram, Defender, DAF, Daihatsu, Buick, Renault
V40, Mazda, Cayenne, Freelander, Donkervoort, Nissan, Jeep, 2CV
Fiesta, Rover, LeBaron, Twingo, C30, Daewoo, Marbella, Mégane
Studebaker, Ka, Citroën Berlingo, Boxster, Spyker, Honda, Safrane
~
Lancer, Arosa, Trans Am, Ferrari, Impala, Accord, Cinquecento
Vantage, Alhambra, Cooper, Mehari, Puma, Micra, Granada, Vento
Primera, Yugo, Sharan, Ascona, Avensis, Lybra, Talbot, Bugatti
Elite, Soul, Focus, Daytona, Pathfinder, Caprice, Golf, Maserati
~
DB9, Punto, Silver Wraith, Electra, Transporter, Panda, Civic, Mini
93, Simca, De Lorean, Vectra, Prelude, Sirocco, Probe, Lamborghini
Trabant, Patrol, Oldsmobile Toronado, 911, Meriva, Corolla, MG
Sunny, Silver Cloud, Altea, Corrado, Gamma, Kappa, Lambda, 403
~
Vivaro, Aygo, Thesis, Carrera, Rekord, Saxo, Azure, Silhouette
F40, Corniche, Porsche Panamera, Kever, Espace, Diablo, Corvette
Murciellago, Bora, Cuore, Neon, Toledo, Galaxy, Plymouth Breeze
Cayman, Volkswagen, SEAT Leon, Uno, Silver Spirit, Lotus Elise
~
Vanquish, Signum, Jetta, Corvair, Agila, Tipo, Bora, Silver Shadow
Manta, Mercedes, Isuzu, Bel Air, Lancia, Escort, GT, El Dorado
Cherry, Gallardo, GMC Sonoma, Silver Spur, Almera, Clio, Volt
Datsun, Testarossa, Fiat Croma, Pajero, Legacy, Mitsubishi Colt
~
Scania, Mustang, Elan, BMW, Pontiac, Málaga, Viper, Kadett
Lupo, Rolls Royce, Audi A2, Kangoo, Prisma, Fox, Chevrolet
Firebird, Monza, Quattro, Xsara, Morris, Subaru, Tigra, GAZ
Corsa, Ritmo, Phantom, Antara, Cougar, Astra, Panda, Espace
~
Chrysler, Zafira, KIA, Terrain, Scorpio, Camaro, Calibra, Nexus
Smart, Polo, Ibiza, 601, Sierra, Esprit, Delta, Lexus
Mercury, Touareg, Buick Velite, Spider, Taunus, Touran, Vega
Land Rover, Ford, Vectra, Elite, Dodge, Triumph, Opel Omega

The Plant-Empire Strikes Back

We verdelen de levende natuur in een plantenrijk en een dierenrijk. Planten zijn namelijk significant anders dan dieren, maar ook de machtsverhouding wordt er duidelijk door weergegeven. Het plantenrijk slooft zich de hele dag uit om van simpele ingrediënten als water, lucht en aarde verse groenten en sappig fruit te maken. Het dierenrijk geeft stank voor dank en buit het plantenrijk uit: levenssappen worden uit de stengels gezogen, bladeren worden door kiezen vermalen en kroos wordt opgeslobberd. Planten die deze dans ontspringen, worden geknakt, vertrapt of ontworteld. Het merendeel van de flora ondergaat dit bloedvergieten lijdzaam, maar enkelen gaan in de tegenaanval. We kennen deze revolutionairen als vleesetende planten.

Via een vijftal unieke, listige constructies weten ze vooral insecten, maar ook bijvoorbeeld kikkertjes te vangen. Sommige functioneren passief, andere actief: een dichtklapval, een bekerval, een kleefval, een zuigval en een fuikval.

Verleidelijk geurend lokt de vleesetende Bekerplant insecten in haar bekers met spiegelgladde binnenwanden, waar ze verdrinken in vergif of simpel regenwater. Om het héle dierenrijk af te troeven, moet je echter vroeger opstaan. Bovenin de beker spint menig spin zijn web om de aangelokte insecten te onderscheppen. Ook loopt de plant kans haar voorraad kwijt te raken aan een vogel die te lui is om ze zelf te vangen.

En wee alle diertjes die door de sprankelende valse dauwdroppen van de Zonnedauw worden aangetrokken. Verraderlijk blijft het aan ze vastkleven en de slachtoffers raken door steeds meer tentakels ingesloten. De weefsels worden opgelost en door de plant opgeslorpt om te worden omgebouwd tot onschuldig ogende bloempjes.

Zelfs onderwater is het niet veilig: daar loert het Blaasjeskruid. Watervlooien die te dichtbij komen, worden door een getriggerd vacuüm naar binnen gezogen en zitten dan in de val. Een klapdeur snijdt de terugweg af. Dagenlang nog kun je ze in hun doorzichtige gevangenis zien rondstommelen waar ze uiteindelijk van de honger omkomen en hun cipier tot voedsel dienen.

In Yann Martel's roman Life of Pi (2002) komt zelfs een volledig vleesetend eiland voor. Eigenlijk is het een enorme klomp drijvende algen met een aantal poelen. Vissen fourageren in deze poelen, maar omdat de algen zout onttrekken aan het zeewater sterven die. 's Nachts scheiden de algen een zuur uit dat de vissen verteert.

Er bestaan ook semi-carnivore planten: ze vangen wel diertjes, maar verteren ze niet zelf. In plaats daarvan zijn ze een symbiose aangegaan met insecten die de gevangen diertjes opeten. De lijkjes worden als mest weer uitgepoept en de plant haalt hier vervolgens de voedingstoffen uit. De ene hand wast de andere en beide worden schoon!

Nu steeds meer insecten resistent worden tegen chemische bestrijdingsmiddelen is de belangstelling voor vleesetende planten weer opgebloeid. In combinatie met het hedendaagse gesleutel aan de genetische structuur van zowel planten als dieren doemt de vraag op: hoelang blijven films als Attack of the Killer Tomatoes! (1978), Little Shop of Horrors (1986) en The Ruins (2008) nog fictie...?

- Limoen met slachtoffer -
-

Geen schone zaak

Geduld: snel verloren door mensen die het niet hebben.
-

Haiku

Tijd voor een rubriek: woensdag gehaikudag.

Ideaal aan deze Japanse dichtvorm is dat de haiku lekker kort is en niet hoeft te rijmen. Het enige vormvereiste is:

3 regels van respectievelijk 5 - 7 - 5 lettergrepen. Het mag één lange zin zijn, of meerdere korte. De inhoud is volledig aan jou. Je zult zien dat de lettergrepen-restrictie al vrij snel een geestige dan wel quasi-diepzinnige werking kan hebben. Een haiku-haiku:

.

----Haiku

-----Vijf lettergrepen,

-----gevolgd door een zevental

-----en vijf aan het eind.

Zelf zal ik film-haiku publiceren, maar ik probeer ook de actualiteit erin te vangen, of wat er verder in me opkomt. Dit alles verschijnt in de reactie-kolom onder dit artikel. Haiku vooral mee en post je eigen maaksels!

.

----The Big Lebowski
-----Gepis op zijn kleed
-----mengt The Dude in nep-kidnap.
-----Plus zijn bowlingteam.

----Basic Instinct
-----Verslaafde agent
-----moet ijspriemmoord oplossen.
-----Faam door beaver shot.

----Jeepers Creepers
-----Organen geoogst
-----door demon. Hij heeft vleugels,
-----maar rijdt in een truck...

----The Sixth Sense
-----'I see dead people.'
-----M. Night's minst belabberde.
-----I see Bruce Willis.

----Stortbui
-----Kleine paraplu.
-----De verliefdste van de twee
-----wordt zeik- en zeiknat.

Generation Kill

Een serie die hier in Nederland niet zo bekend is, maar het absoluut verdient om geplugd te worden, is Generation Kill: in Amerika omschreven als 'a hardhitting show about a difficult issue'. Dit historisch document is geproduceerd door HBO, een zender die vaak geprezen wordt om de series met realistische verhalen, superieure dialogen en strakke regie en cameravoering. Een paar paradepaardjes uit deze stal zijn: The Sopranos, Six Feet Under, Rome en The Wire.

GENERATION KILL is een miniserie uit 2008, gebaseerd op schrijver Evan Wright's gelijknamige boek. Wright werd in 2003 als verslaggever voor het tijdschrift Rolling Stone naar Irak gestuurd om een verkenningsbataljon van het United States Marine Corps te vergezellen. De artikelen die hij schreef over zijn ervaringen tijdens Operation Iraqi Freedom leverden hem de National Magazine Award op, waarna ze in boekvorm gebundeld werden. Wright wordt geportretteerd door Lee Tergesen en door zijn ogen zijn we er getuige van hoe krankzinnig het hele gebeuren is.

De Marines vormen een imposante groep mannen met een gevaarlijke taak. Maar het zijn ook ego's en kankeraars, wat waarschijnlijk deels naar boven komt omdat er een reporter in hun midden is. Sommige Marines zijn ronduit racisten die de Irakese burgers 'filthy hajis' noemen, terwijl anderen terughoudend respect voor de Irakezen tonen en bijzonder goed op de hoogte zijn van het land en haar geschiedenis. Een aantal is homofoob en klaagt over de aanwezigheid van homo's in hun peloton, het merendeel is begripvoller of denkt dat hun collega 'Fruity' Rudy Reyes misschien gewoon metrosexueel is. In veel opzichten staan de Marines model voor de Republikeinen zelf: over het algemeen steunen ze de oorlog, ook al weten ze niet precies waar deze over gaat, en àls ze de Irakese bevolking al respecteren, dan zullen ze dit niet van de daken schreeuwen.

De opmerkingen over Rudy zijn als grapje bedoeld, maar hetzelfde kan niet gezegd worden van de opmerkingen over Irakezen. De Marines praten over ze alsof het honden zijn, of vijanden in een computerspelletje. Ze zwaaien naar ze als ze in hun tanks langsrijden, om tegelijkertijd gekscherend te zeggen dat ze een clean shot hebben als ze zouden willen; laten we wel wezen: wie draagt er nu 's middags een pyjama?! Aan het begin van een andere scène lezen ze hardop brieven voor van schoolkinderen, die schrijven dat ze hopen dat de oorlog voorbij is vóórdat de Marines hoeven te vechten. Op meedogenloze wijze bespotten ze de brieven door te zeggen dat ze NATUURLIJK wat Iraqis willen afknallen voor ze weer naar huis gaan. Waarom zouden ze daar anders zijn?! Daarna dumpen ze de brieven in de prullenbak, met de opmerking dat ze liever porno opgestuurd hadden gekregen.

Is het allemaal stoerdoenerij? Wie zal het zeggen? Wat wel duidelijk is, is dat de Amerikaanse overheid deze mannen de strijd in heeft gestuurd met alleen een basisuitrusting, en zelfs die werkt niet. Ze zijn uitgerust met nachtkijkers, maar hebben er geen batterijen bij gekregen; tentstokken breken bij een lichte zandstorm als luciferhoutjes doormidden. Ook de informatie waar ze mee moeten werken is ronduit gebrekkig: de Luitenant Colonel (met raspstem, bijgenaamd Godfather) claimt dat ze gegevens krijgen van de BBC, omdat hun eigen media niet beschikbaar zijn. (Ongeloof zwermt door het kamp als één persoon zegt dat hij gehoord heeft dat J.Lo dood is. Vervolgens wordt werkelijk iedereen die binnenkomt gevraagd of hij het gerucht kan bevestigen of ontkrachten.)

Ik heb nog niet echt een band met de personages - het is een zevendelige miniserie en waarschijnlijk duurt dit even - maar de indruk die ze achterlaten is bijzonder, omdat ze afwisselend sympathiek en verachtelijk zijn. In een bepaalde scène hebben twee soldaten het over de wrakken van tanks uit eerdere oorlogen in deze zandbak, waarbij ze klagen dat men niet eens de moeite heeft genomen om de puinhopen van Operation Desert Storm op te ruimen. Vervolgens bediscussiëren ze de geschiedenis van het land en hoe het overstroomt van oorlog en bloedvergieten. Dan wendt de één zich tot de ander en zegt 'White man's gotta rule the world, right?' De ironie? Hij is niet blank.

Het is de bedoeling dat de Marines zich van 'de vijand' differentiëren door die minder-dan-menselijk te maken. Maar wanneer ze onverwachts geconfronteerd worden met een groep Irakese vluchtelingen, die dagenlang op kapotte, blote voeten hebben gelopen om zich aan de troepen te kunnen overgeven, ervaren ze de realiteit van de oorlog: van hogerhand krijgen ze het bevel zich er niet mee te bemoeien. De Marines kijken vol ongeloof om zich heen. Eentje citeert de Geneefse Conventie: dat ze een ieder die zich overgeeft moeten accepteren en beschermen. De enige respons die ze hierop krijgen, is een schouderophaal en een herhaald verzoek om alle bevelen op te volgen, onder het advies: 'unsurrender them'. Geschokt en boos dwingen de Marines de vluchtelingen rechtsomkeert te maken en terug te lopen naar waar ze vandaan kwamen. Op dat moment beginnen ze zich af te vragen wat ze hier nou eigenlijk doen...

Karate

Karate houdt me scherp, fit en lenig: maandag spar-wedstrijden, woensdag kumite en kata, zaterdag kihon en conditietraining.

'Een gezonde geest in een gezond lichaam', zeg ik wel eens. Bijvoorbeeld als me gevraagd wordt wat mens sana in corpore sano betekent.

Letterlijk liedje

Take on Me: Literal Video Version - watch more funny videos

V-Day

Morgen is het 14 februari: Valentijnsdag.

Het is niet volledig onbegrijpelijk dat critici deze geforceerde feestdag bestempelen als bestemd voor gehersenspoelde schapen. Niet duidelijk gebaseerd op wat voor historisch feit van welke Sint Valentijn dan ook, heeft het nog minder te maken met Cupido. Dit westerse concept is in de jaren '90 uit Amerika komen overwaaien. Sindsdien heeft Valentine's Day hier een hoge vlucht genomen en Halloween is er een paar jaar geleden achteraan gewaaid. Het wachten is nu op Mardi Gras, Thanksgiving en Groundhog Day.

Voor dit opgelegde vaste moment van liefdebetuiging worden elk jaar meer knaken uitgegeven aan kaarten, bloemboeketten, bonbons en bling-bling. Met een grote glimlach moet ik dan denken aan een andere schijnheilige: San Andreas. Briljant in dit GTA-deel is de radio-commercial voor diamanten van DeKoch (veelzeggend uitgesproken als TheCock):

(Voice-over) 'Relationships can seem like an eternity.'
(Vrouw) 'YOU ASSHOLE! WHAT WERE YOU DOING WITH MY SISTER IN THAT HOT TUB?!?!'
(Voice-over) 'Relieve the pressure.'
(Gefluister) 'Ice...'
(Voice-over) 'Chill that bitch out... with ice.'
(Gefluister) 'Ice...'
(Voice-over) 'A diamond lasts forever. But your relationship might not. A diamond is love. Rock hard. And frozen in time. Luckily, most women are shallow, and materialistic.'
(Gefluister) 'Ice...'
(Vrouw) 'A DIAMOND? So you DO love me!'
(Voice-over) 'Nothing says I love you like a lump of carbon, mined by wage-slaves in Angola.'
(Vrouw) 'I don’t even know what I was mad at you about. Do you want a blow job?'
(Voice-over) 'Passion. It CAN be purchased. And it CAN be overpriced. Ice. Available and very expensive...'
(Gefluister) 'Ice...'
(Voice-over) '... at DeKoch Diamonds.'

Diamanten kunnen één of meerdere ribben uit je lijf zijn en zijn misschien beter voorbehouden aan belangrijkere data. Je kunt het ook luchtig en origineel aanpakken door een rode strik te knopen om een paar stronken witlof met een handgeschreven kaartje eraan: 'With Love' (klinkt als witlof). Voorzien van een gemeende boodschap op de achterzijde heeft dit een suave, persoonlijke impact. De witlof verander je 's avonds in een salade met walnoten, stukjes appel of peer, spekjes en Parmigiano. Een vinaigrette van Balsamico, olijfolie en peper erdoorheen. Tagliatelle met een saus van garnalen en crème fraîche erbij, afgetopt met een op de huid gebakken zalmmoot. Aardbeien met slagroom toe. Dit alles bij kaarslicht en onder het genot van een fles champagne.

Distilleer hier deze boodschap uit: als je een beetje keukenprins op het witte paard bent en de liefde door de maag gaat, zit je geliefde al snel op rozen. (Als extra verrassing kun je de volgende ochtend alsnog een klein sieraad schenken.)

Grafhumor

~
Een dag niet geleefd, is per definitie een dag niet gelachen.

~

Persoonlijk blog

Ik heb vanavond gekaasfonduud met Priscilla en Kimberley en Wesley en Sharonda. Het was heel gezellig!!! En als toetje hadden we ijs. Het was heel lekker!!! En toen hadden we het over blogs. En toen zei Rodney, die er ook bij was, dat hij vond dat persoonlijke blogs niet interessant zijn. Ik was het daar best wel mee eens, dus toen besloot ik dat maar meteen te gaan opschrijven.

; p

Puntje

Kwalzilla

Monsters spreken tot de verbeelding, zeker als ze er buitenaards uitzien en helemaal met een naam als Nomura. Niet afkomstig uit een slechte Japanse science fiction-film, maar uit de Japanse zeeën.

Met een doorsnede van ruim twee meter en een gewicht van 200 kilo schoon aan de haak is de echizen kurage de natte droom van duikers en de nachtmerrie van vissers. Ze zijn betoverend mooi om te zien, maar kunnen een vissersvloot volledig ontwrichten. Wanneer ze terechtkomen in de netconstructies ruïneren ze deze met hun gewicht en verpletteren ze de vissen die erin zitten, met alle schadelijke gevolgen voor de kwaliteit en kwantiteit van de vangst.

Tot het jaar 2000 werden de reuzenkwallen in bescheiden aantallen waargenomen. Maar de laatste tijd dobberen ware armada's van honderden miljoenen exemplaren elk najaar op de wateren die Japan scheiden van het Aziatische vasteland. De excentrieke Japanners kennende is het geen wilde gok dat de Nomura vernoemd is naar wijlen admiraal Nomura van de Japanse Keizerlijke Marine.

Er bestaat geen harde consensus over de oorzaak van de recente explosieve groei, maar de invasie heeft de Japanse regering ertoe gedreven een aantal studies op te starten naar dit dier, waarover weinig bekend is wat voortplantings- en migratiegebruiken betreft. In elk geval past de kwal een enorm effectieve overlevingsstrategie toe als hij aangevallen of gedood wordt: miljarden spermatozoïden en eitjes worden losgelaten. De bevruchte larven hechten zich aan koraal en rotsen om onder gunstiger omstandigheden, soms jaren later, volwassen te worden.
Wetenschappers hebben uiteenlopende ideeën over wat de oorzaak zou zijn van de immense zwermen Nomura's. Overvloedige regenval in de zomers in China zou zorgen voor extra toevoer van voedingsstoffen afkomstig van landbouw- en industriegrond, via rivieren uitmondend in de kustwateren. Een ideale voedingsbodem voor algen die dienen als voer voor plankton, dat op zijn beurt op het menu van de Nomura staat. Bovendien zou de grote stroom regenwater de dieren richting Japan stuwen. Ook het broeikas-effect zou een bijdrage leveren: een stijging in watertemperatuur heeft gezorgd voor ideale omstandigheden voor voortplanting. Tot slot zou overbevissing van hun natuurlijke vijanden ervoor zorgen dat meer kwallen en hun kleintjes overleven om uit te groeien tot maatje XXXXXL.

Terwijl de onderzoeken lopen, worstelen de Japanse vissers met een andere kwestie: wat te doen met de gevangen kwallen? Tot dusver hebben vindingrijke hengelaars hun ongeplande vangst gebruikt als aas voor krabben, als kunstmest, als huidsmeerseltje en als snack. De Japanse keuken wordt geroemd om allerhande hapjes met zeewier, rauwe vis en schaal- en schelpdieren, maar de kwal is er een ongebruikelijk ingrediënt. In China staat-ie vaker op het menu en vooral kustgemeenten stunten er met deze trendy delicatesse - als soep, als yoghurt of gedroogd en gezouten opgediend met komkommer en azijn-sojasaus. Ik lust er wel pap van.

Rust roest - Roest rust niet

Water en zuurstof vreten samen de wereld op. Over een plaat staal van een centimeter dikte doen ze tien jaar. Geholpen door het water verbindt de zuurstof zich met het ijzer tot een verbinding die even ingewikkeld is als broos. Het ijzer verkruimelt. Aanvankelijk weet het eerste laagje roest het blanke staal daaronder te beschermen, maar het is te kwetsbaar om dat lang vol te houden. De beste bescherming is verf of lak, maar ook daar weet zuurstof wel raad mee, nu geholpen door licht. Licht is niets anders dan een vorm van energie. Kleurstoffen nemen die energie op tot ze er letterlijk van barsten. De moleculen vallen uiteen waardoor de kleur verandert. Om te voorkomen dat hun schilderijen, wandtapijten, opgezette dieren of manuscripten nog verder vervallen, houden musea het gevaarlijkste buitenlicht - UV - met gekleurde ramen buiten en draaien ze het kunstlicht laag.

Weer en wind dringen ook door in de museumdirecteur, in jouw lichaam en het mijne. Tien- à vijftienmaal per minuut nemen we er een flinke teug van. Zo komen weer en wind in onze longen terecht, die er de zuurstof uithalen. Via het bloed wordt deze uiterst agressieve stof tot in alle uithoeken van het lichaam verspreid. Het kan niet anders in deze vochtige omgeving of onze organen gaan roesten. Het is dus maar goed dat de zuurstof in de lucht met viermaal zoveel stikstof verdund is. Maar daarmee is ze niet onschadelijk gemaakt. Het grootste gevaar dreigt van zuurstof in de vorm van vrije radicalen, de molecules from Hell. Een radicaal is een molecuul dat een elektron mist. Om dit tekort aan te vullen, steelt het een elektron van een andere stof, die daardoor beschadigd raakt. Dagelijks wordt het DNA van elke cel duizenden malen aangetast. Het overgrote deel van de schade wordt gerepareerd, of voorkomen door antioxidanten die een elektron kunnen missen, maar er blijven littekens. Zo veroudert het DNA en daarmee de gehele cel; een mens roest van binnenuit weg...

En God zag dat het zeer goed was.

Als een refrein keert telkens in het eerste hoofdstuk van Genesis na diverse scheppingsdaden het zinnetje 'En God zag, dat het goed was' terug. In het laatste vers van Genesis 1 klopt God zich nogmaals op de borst en lezen we dat Hij zag dat al wat Hij gemaakt had zelfs 'zeer goed' was.

Op geen enkele wijze kunnen wij nagaan wat daarvan waar is. Het is verbazingwekkend hoe weinig we weten van het heelal waarin wij leven. We weten zelfs niet of de dichtsbijzijnde ster, Alpha Centauri, planeten bezit. We hebben geen flauw idee of er in het heelal met zijn miljarden sterrenstelsels ook maar ergens een exoplaneetje als Aarde om een ster draait. Dat lijkt heel waarschijnlijk, want waarom zou er alleen in een uithoekje van de Melkweg in zo'n onooglijk zonnestelsel als het onze, op het ronddraaiende stofje dat wij Aarde noemen, leven gevonden worden? En toch, we weten het niet. We hebben vermoedens over zwarte gaten, neutronensterren, pulsars, quasars en zo meer, en we hebben een theorie over het ontstaan van het heelal die is gebaseerd op de wankele pijlers van de roodverschuiving en de kosmische achtergrondstraling. Hoe het ook zij, we leven in een zonnestelsel dat voornamelijk bestaat uit kale planeten waaromheen in sommige gevallen al even kale manen cirkelen.

God zag dat het goed was. Wat is er goed aan al die dorre planeten? Ter wille van wie of wat draaien onze planeten al miljarden jaren rond de zon? Wat is de zin van de aanwezigheid van de immense hoeveelheid kometen die zwermen aan de buitenrand van ons zonnestelsel? Je kunt onmogelijk zeggen dat ons hele zonnestelsel alleen maar geschapen is ter meerdere eer en glorie van die tweebenige stumper die op Aarde rondstapt. Wat hebben wij eraan of er één of honderd manen om Neptunus cirkelen?
We vermoeden dat ons hele heelal opgebouwd is uit sterrenstelsels, die hoofdzakelijk bestaan uit een overdonderende hoeveelheid gloeiend hete gasbollen waarom ijskoude, lege steenklompen doelloos draaien. Wat is er goed aan zo allemachtig veel kou, zoveel duisternis, zoveel lege ruimte, zo onvoorstelbaar veel sterrenstelsels? Ik kan me voorstellen dat je er als schepper aardigheid in hebt een overzichtelijk sterrenstelsel te creëren. Maar miljarden ervan? Hoe houd je dan in vredesnaam een beetje overzicht?

God zag op de zesde dag dat het 'zeer goed' was. Van christenen krijg je regelmatig te horen dat de natuur zo wondermooi is en getuigt van Gods grootheid en goedheid. Maar de natuur is verslinden of verslonden worden. Wat is er 'zeer goed' aan een schepping waarin elk schepsel hetzij crepeert aan een vreselijke ziekte, hetzij omkomt in de muil van een ander schepsel? En kom niet aandragen met het praatje dat dit het gevolg zou zijn van de zondeval. Geloof je nu echt dat de leeuw vóór de zondeval van andijvie en bruine bonen leefde?


De Engelse astronoom Sciama heeft het heelal prutswerk genoemd. Op grond van de schaarse gegevens die ons ter beschikking staan, lijkt dat minder ver naast de waarheid dan 'zeer goed'.

Pussy. Octo Pussy.

James Bond is de grootste metafoor uit de filmwereld. Laatste man op de brug voordat de wereld vergaat. Hoeder van weduwen en wezen, zeker als die zich vertonen in bikini en op hoge hakken. Een wraakmachine in dienst van Queen & Country.

Al meer dan vijftig jaar hangt James Bond de dubbele nul uit. Als schrijver Ian Fleming in 1952 zijn potlood niet had natgemaakt voor Casino Royale, zou Bond in 2006 zijn wodka-martini niet hebben gedronken in de gelijknamige film. (Gin heeft iets 'bruis', vandaar het schudden. Hierdoor wordt lucht in de drank gebracht die het bruisen tegengaat en het olieachtige patroon doorbreekt.) In de boeken drinkt Bond dit drankje slechts sporadisch. Het zijn de filmmakers die er een gimmick van maakten. Casino Royale is mijn favoriet, zowel wat Bondfilm als -vertolker betreft. Machtig vind ik het moment waarop Daniel Craig wordt gevraagd of hij zijn wodka-martini 'shaken or stirred' wil. Het enig juiste antwoord: 'Do I look like I give a damn?' Ik waardeer deze rauwere, menselijkere Bond die het ook niet allemaal weet.

VAN BOEK...

Ian Fleming schreef elk Bondverhaal op Jamaica, in zijn huis dat hij Goldeneye had gedoopt, naar de roman Reflections in a Golden Eye van Carson McCullers. De naam Bond is fictief; Fleming pikte hem op van een boekje dat bij hem thuis op zijn bureau lag: Birds of the West Indies. De auteur daarvan was ene James Bond.

Octopussy and The Living Daylights, zoals het oorspronkelijke boek luidt, is postuum uitgebracht in maart 1966 en bevatte twee korte verhalen; de latere paperback-editie had er een derde bij.

1. Octopussy - geschreven begin jaren '60. In 1966 verzorgde Playboy een voorpublicatie in afleveringen.
Major Smythe is een gepensioneerde agent van de Secret Service die op een kwade dag bezoek krijgt van James Bond. Smythe heeft zich tijdens de oorlog verrijkt met goudstaven die aan de Duitsers toebehoorden en heeft daarvoor een moord gepleegd. Sindsdien leeft hij welgesteld op Jamaica. Jaren later komt Bond hem vertellen dat de Secret Service op de hoogte is van zijn aandeel en boontje dus om zijn loontje komt. Voordat hij op strafexpeditie moet, krijgt Smythe nog een paar dagen respijt en verkiest te sterven door zijn liefhebberij: diepzeeduiken. Niet geheel tegen zijn wil laat hij zich doden door een octopus.

2. The Living Daylights - in 1962 gepubliceerd in The Sunday Times, één van de kranten waar Fleming voor werkte.
Door een onderschept codebericht komt M te weten dat de grond in Berlijn een Engelse dubbelagent te heet onder de voeten wordt. Maar ook de vijand is daarvan op de hoogte. Hun beste scherpschutter, bijgenaamd Trigger, moet de geheim agent neerschieten als die zal proberen het niemandsland aan de Berlijnse grens over te steken. Het is Bonds opdracht Trigger te doden voordat die zelf het dodelijke schot kan lossen. Trigger blijkt een knappe vrouw te zijn en 007 spaart haar. Hij wordt daarvoor serieus op de vingers getikt.

3. The Property of a Lady - geschreven in opdracht van het Londense veilinghuis Sotheby's.
Bond leert dat een juweel van de beroemde Russische ontwerper Fabergé zal worden geveild bij Sotheby's. Met de opbrengst zal een dubbelagente voor Moskou worden betaald. M is daarvan op de hoogte en zorgt ervoor dat de vrouw nu al jaren valse informatie wordt doorgespeeld. Bond beseft dat dit dé gelegenheid is om de Russische geheime dienst in opspraak te brengen en herkent de contactpersoon van de dubbelagente op het nippertje.

... TOT WITTE DOEK

Iedere Bondfilm worden we min of meer in het (dubbele) ootje genomen. Laat de overvloed aan details weg en je behoudt een identieke structuur.

Het begin dompelt ons ergens middenin de actie. We krijgen enkele interessante namen te horen en voelen het gevaar dat James Bond zal bedreigen. Voor we ons daar vragen over stellen, zijn we een scène verder, waarin Bond aan het filosoferen (twijfelen, klagen) slaat. Vervolgens wordt hij bij M geroepen. Die is meestal weinig mededeelzaam en onderwerpt Bond graag aan een test alvorens ter zake te komen. Bijna altijd wordt dan kort een portret geschetst van een of andere machtswellusteling (geschifte geleerde, gangster) die het aan de stok heeft met de geheime dienst (KGB, Chinese Tong). Bij wijze van wraakoefening bouwt die knaap dan raketten (chanteert regeringen, bedreigt de wereld). Het is Bonds taak in het vaarwater van de schurk terecht te komen en wel zó dat die onder de indruk raakt van Bonds capaciteiten. Daartoe heeft 007 zich grondig voorbereid en doet hij een beroep op vrienden die hem de lokale gebruiken leren (Leiter, Mathis, Quarrel). Op dit moment wordt het vrouwelijk schoon geïntroduceerd (Domino, Vesper, Honey), dat meestal tegen wil en dank deel uitmaakt van de entourage van de schurk. De eerste confrontatie met die schurk gebeurt gewoonlijk bij een spelletje (golf, backgammon, poker) of door zich op het goede moment ten dienste te stellen als revolverheld of krachtpatser. Hier maakt Bond kennis met de luitenant van de schurk die ofwel uitblinkt door zijn imposante afmetingen (Jaws), ofwel over indrukwekkende vaardigheden beschikt (Oddjob).

De vrouwen zijn er meestal de reden van dat 007 gevangen wordt genomen. Steeds weer vindt de schurk dát het moment om Bond te trakteren op een exposé over macht of pijn en praat zich daarmee gelijk aan de galg. Nadat James enkele vragen heeft mogen stellen, wordt hij gemarteld, maar vindt steeds de mogelijkheid om te ontsnappen. Hij brengt het meisje in veiligheid, liquideert achtereenvolgens de luitenant van de schurk en de schurk zelf en vernielt of verhindert diens project. Tegen die tijd is hij dringend toe aan rust, die hij doorbrengt met zijn nieuwste verovering. Dit levert hem gegarandeerd een standje op van M, waarna hij het verhaal eindigt met een kwinkslag of een filosofische opmerking.

Om er eentje oppervlakkig te ontleden, heb ik puur uit blogoogpunt gekozen voor Octopussy: de enige Bondfilm die de naam draagt van een vrouwelijke tegenstander. (Dr. No en Goldfinger verwijzen naar mannen.) De titelrol wordt vertolkt door de Zweedse Maud Adams. Eerder verscheen ze (en werd ze vermoord door Sean Connery) in The Man With the Golden Gun. Roger Moore kruipt voor de zesde keer in de smoking van 007.

De film Octopussy ging in première op 6 juni 1983 en houdt het midden tussen een komedie en een actiefilm. De kruisbestuiving werkt echter niet, zodat de film tweeslachtig overkomt. Hij kan rudimentair worden samengevat als een ingewikkelde film met goede dialogen en sterke stunts, die nodeloos wordt onderbroken door flauwe grappen. Verantwoordelijk zijn de scriptschrijvers die een compleet nieuw verhaal maakten met daarin twee van de drie korte verhalen uit het boek.
Van het korte verhaal Octopussy werd slechts het droge feit behouden dat Octopussy, de dochter van Smythe, Bond dankbaar is voor de kans die hij haar vader heeft gegeven. Dat en de passie voor inktvissen is het enige wat overbleef van het verhaal. Octopussy koos het dier als logo. Thuis heeft ze er één in het aquarium en ook haar ontzaglijke bed heeft de vorm ervan.
Aan The Living Daylights wordt alleen in het begin heel kort gerefereerd: een Britse agent probeert Oost-Duitsland te ontvluchten. (In 1987 kreeg het verhaal zijn eigen film.)
The Property of a Lady komt bijna voluit voor, zij het in een andere context.

Verder zijn de schrijvers erin geslaagd met de elementen smokkel, circus en atoomcrisis een chaos van jewelste te maken. Je moet de film beslist twee keer zien voor je iets van de plot begrijpt. Je geeft dat gauw op en concentreert je op de actiescènes. Octopussy gaat prat op een achtervolging met tuktuks in de straten van Udaipur, een partij backgammon, een drijvend paleis, een tijgerjacht, twee keer een nachtelijke inval met horden vrouwen, een auto-op-rails-achtervolging, een op-het-dak-van-een-trein-gevecht en een op-de-vleugels-van-een-vliegend-vliegtuig-gevecht. Het lijkt er soms op dat Roger Moore de stand-in is van zijn stuntman...

De vulpen waarmee Bond ontsnapt uit het paleis is zowat de enige gadget in de film. De inktpatroon bevat geconcentreerd salpeter- en zoutzuur. Als Bond de tralies van een raam verbuigt na deze te hebben aangetast met het zuur klinkt kort de Theme from Superman. Verderop in zijn ontsnapping horen we de fameuze Tarzanschreeuw uit de jaren '30 Johnny Weissmuller-films. Dit alles ontlokt schurk Kamal Kahn later de uitspraak: 'You have a nasty habit of surviving.'

De verbale schermutseling met Miss Moneypenny heeft zuurstof gekregen dankzij haar nieuwe assistente, Miss Smallbone. Bond ziet meteen haar bevallige achterkant:
(Bond) 'I must say you become more beautiful every day.'
(Moneypenny) 'I am over here.'
(Bond) 'Oh, of course you are.'
(Moneypenny) 'And this is Miss Penelope Smallbone, my new assistent.'
(Bond) 'What can I say, Moneypenny, except that she is as attractive and charming...'
(Moneypenny) 'As I used to be?'
(Bond) 'I didn't say that!'
(Moneypenny) 'You're such a flatterer, James.'
(Bond) 'Oh Moneypenny, you know that there has never been, and there never will be anybody but you.'
(Bond geeft één roos uit het boeket aan Moneypenny.)
(Moneypenny) 'So you've told me.'
(Hij geeft de rest van het boeket aan Miss Smallbone.)

Elders in de film, uitrustend van de geleverde inspanningen met een vrouwelijke verovering, vraagt Bond naar de inktvistatoeage op haar lende. Haar subtiele antwoord: 'That's my little octopussy.'